امام و یاد خدا

رجاء بن أبی الضحاک قال:

فو الله ما رأیت رجلا کان أتقی لله منه و لا أکثر ذکرا له فی جمیع أوقاته منه و لا أشد خوفا لله عزوجل.

رجاء بن ابی‏ضحاک گوید:

به خدا قسم هرگز کسی را با تقواتر و به ذکر خدا گویاتر و از ترس خدا بیمناکتر از او [امام رضا علیه‏السلام] ندیدم.

مشکاه الانوار: 62

عبادتهای شبانه‏ی امام

عن إسماعیل بن علی أخی دعبل عن الرضا علیه‏السلام:

أنه خلع علی دعبل قمیصا من حز و قال له: إحتفظ بهذا القمیص فقد صلیت فیه ألف لیلة کل لیلة ألف رکعة و ختمت فیه القران ألف ختمة.

اسماعیل فرزند علی برادر دعبل شاعر معروف از امام رضا علیه‏السلام نقل می‏کند که گفت:

امام رضا علیه‏السلام به دعبل پیراهنی از خز هدیه کرد و به او گفت که قدر این پیراهن را بدان، من هزار شب [و] در هر شبی هزار رکعت با آن نماز گذارده و هزار بار قرآن ختم نموده‏ام.

بحار الانوار 222:83 ح 7.

 نماز شب امام

رجاء بن أبی الضحاک یقول:

و لا یدع [ إلامام الرضا علیه‏السلام] صلاة اللیل و الشفع و الوتر و رکعتی الفجر فی سفر و لا حضر.

رجاء بن ابی‏ضحاک می‏گوید:

امام رضا علیه‏السلام در سفر و حضر، نماز شب، شفع، وتر و دو رکعت [نافله‏ی] صبح را ترک نمی‏کرد.

بحارالانوار 94:49.

 شب زنده‏داری امام

إبراهیم بن العباس قال:

کان علیه‏السلام قلیل النوم باللیل، کثیر السهر، یحیی أکثر لیالیه من أوله إلی الصبح.

ابراهیم بن عباس گوید:

امام علیه‏السلام شبها خواب کم، و بیداری زیاد داشت و بیشتر شبها تا سحر [برای عبادت] بیدار می‏ماند.

بحار الانوار 91:49

عبادت امام در سفر

رجاء بن أبی الضحاک قال:

کان الرضا علیه‏السلام إذا أصبح صلی الغداة فإذا سلم جلس فی مصلاه یسبح الله و یحمده و یکبره و یهلله و یصلی علی النبی و اله حتی تطلع الشمس...

رجاء ابن ابی ضحاک [فرمانده مأموران مأمون برای آوردن امام رضا علیه‏السلام در ضمن شرح عبادتهای شبانه‏روزی امام] می‏گوید:

امام رضا علیه‏السلام هنگامی که صبح می‏کرد نماز را می‏خواند، پس از سلام در جایگاه نماز می‏نشست و به تسبیح و حمد و تکبیر و تهلیل خدا مشغول می‏شد، و به پیامبر و آل او صلوات می‏فرستاد تا اینکه خورشید طلوع می‏کرد.

بحارالانوار 92:49

 عبادات امام در زندان

عبدالسلام بن الهروی، قال:

جئت إلی باب الدار التی حبس فیها الرضا علیه‏السلام بسرخس و قد قید علیه‏السلام، فأستأذنت علیه السجان، فقال: لا سبیل لک إلیه علیه‏السلام،

قلت: و لم؟

قال: لإنه ربما صلی فی یومه و لیلته ألف رکعة...

عبدالسلام هراتی گوید:

به در خانه‏ای که امام رضا علیه‏السلام را در شهر سرخس زندانی کرده بودند آمدم، و آن حضرت آنجا گرفتار بود، از زندانبان اجازه [ملاقات] خواستم، به من گفت: که راهی بر او نداری، پرسیدم چرا؟ گفت: برای اینکه او بیشتر اوقات در روز و شب هزار رکعت نماز می‏خواند.

عیون اخبار رضا 197:2 ح 6.

ختم قرآن و تدبر در آن

عن إبراهیم بن العباس قال:

کان الرضا علیه‏السلام یختم القرآن فی کل ثلاث، و یقول:

لو أردت أن أختمه فی أقل من ثلاث لختمته و لکن ما مررت بایة قط إلا فکرت فیها و فی أی شی‏ء أنزلت و فی أی وقت فلذلک أختم ثلاثة أیام.

ابراهیم بن عباس گوید:

امام رضا علیه‏السلام در هر سه روز قرآن را ختم می‏نمود و می‏فرمود:

اگر بخواهم آن را در کمتر از سه روز هم می‏توانم تمام کنم و لکن از هیچ آیه‏ای نمی‏گذرم مگر اینکه در آن فکر و دقت می‏کنم که درباره‏ی چه موضوعی و در چه زمانی نازل شده است به همین خاطر قرآن را در مدت سه روز تمام می‏کنم.

بحار الانوار 204:92 ح 1

امام و قرآن خوانی

قال رجاء بن ضحاک:

و کان علیه‏السلام یکثر باللیل فی فراشه من تلاوة القرآن، فإذا مر بآیة فیها ذکر جنة أو نار بکی و سأل الله الجنة و تعوذ به من النار.

رجاء بن ضحاک می‏گوید:

امام رضا علیه‏السلام شبها در بستر خود بسیار قرآن تلاوت می‏کرد، و چون به آیه‏های بهشت و دوزخ می‏رسید، می‏گریست و بهشت را از درگاه خدا طلب می‏کرد و از آتش دوزخ به خدا پناه می‏برد.

عیون اخبار الرضا 196:2، بحارالانوار 94:49.

 استدلال به قرآن

إبراهیم بن العباس یقول:

... و کان المامون یمتحنه بالسؤال عن کل شی‏ء فیه، و کان کلامه کله و جوابه و تمثله انتزاعات من القرآن.

ابراهیم بن عباس می‏گوید:

مأمون امام رضا علیه‏السلام با سؤال کردن از هر چیزی امتحان می‏کرد، و امام علیه‏السلام در حالی که همه‏ی سخن و جواب و استشهادش قرآنی بود او پاسخ می‏داد. عیون اخبار الرضا 193:2 ح 4

 روزه‏های امام

إبراهیم بن العباس قال:

کان الرضا علیه‏السلام کثیر الصیام و لا یفوته صیام ثلاثة أیام فی الشهر

ابراهیم بن عباس گفت:

امام رضا علیه‏السلام روزه‏ی [مستحبی] زیاد می‏گرفت و در هر ماه روزه‏ی سه روز(اول و آخر و وسط ماه)از او فوت نمی‏شد.

عیون اخبار الرضا 184:2